سرطان سینه یکی از بیماری های شایع در میان زنان است (به انگلیسی: Breast cancer ) که به رشد و تکثیر بی رویه سلول های بافت سینه به صورت غده یا تومور گفته می شود. این سلول ها توده یا توده هایی را درون سینه تشکیل می دهند که ممکن است به یکی از صورت های خوش خیم یا بدخیم(سرطانی) در سینه ظاهر شوند.
معاینه مرتب سینه و آزمایش‌های تخصصی در تشخیص و درمان آن بسیار کمک میکند.
سرطان سینه (پستان – به انگلیسی: Breast cancer ) نزد بانوان به رشد بی حد و اندازه سلول های سینه به صورت غده و تومور گفته می شود.
سرطان سینه چیست؟
نخست به ساختار سینه و بخش های آن نگاهی بیندازیم:
سینه از لوب ها و لوبول ها (غدد تولید کننده شیر)، مجاری شیر (مجاری کوچکی که شیر را به نوک سینه، مجرای سینه می‌رسانند) و استرومای متشکل از چربی و بافت همبند اطراف مجاری شیر، لوبول ها، رگ های خونی و عروق لنفاوی تشکیل شده است.
سرطان سینه به دلیل تغییر و تکثیر کنترل نشده یکی از گروه های سلولی تشکیل دهنده بافت پستان و تومور ایجاد می شود. بافت سرطانی درآغاز به اطراف خود و سپس به سمت غدد لنفاوی نزدیک سینه پیشروی می کند. سرطان پستان اگر به موقع تشخیص داده و درمان نشود، به سایر اندام ها گسترش می یابد (که به آن متاستاز گفته می شود)که درمان آن را سخت و گاهی غیر ممکن می کند.
سرطان های گوناگونی می تواند در بافت سینه رخ داده و متاستاز یابند. بیشتر سرطان های سینه از سلول های مجاری شیری آغاز می شوند. سرطان گاهی در لوبول های سینه و به ندرت هم در دیگر بافت ها رخ می دهند.
آشنایی با انواع سرطان سینه
سرطان سینه در زنان با توجه به بخشی که درگیر این بیماری می شود، انواع مختلفی دارد:
سرطان مجرایی
از شایع ترین نمونه های سرطان در مجاری سینه است که حدود 80 تا 90 درصد از موارد ابتلا به این نوع سرطان را شامل می شود. برای تشخیص آن باید سینه خود را لمس کنید و چنان چه به توده ای برخورد کردید و یا این که از نوک سینه مایعی غیر از شیر خارج شد، باید برای بررسی های دقیق تر به پزشک متخصص مراجعه کنید.
سرطان لوبولی
گاهی توده ای سفت و متورم در لوبول ها ایجاد می شود. این نوع سرطان، ظاهر سینه را تغییر داده و برای تشخیص آن باید از بافت سینه، نمونه برداری کرد.
سرطان التهابی
در سرطان التهابی شاهد ملتهب شدن سینه خواهیم بود و در واقع این التهاب منجر به قرمزی و ورم سینه می شود.
سلول های طبیعی پستان در اثر تغییر یا جهش در DNA، سرطانی می شوند. در حقیقت تغییرات DNA ممکن است،
بررسی عوامل ایجاد کننده سرطان سینه
سلول های طبیعی پستان در اثر تغییر یا جهش در DNA، سرطانی می شوند. در حقیقت تغییرات DNA ممکن است، به صورت وراثتی و از طریق والدین به افراد منتقل شده و یا می تواند متاثر از سبک زندگی ، مواد غذایی مورد استفاده و میزان تحرکی که دارند، رخ دهد و خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهد.
هنوز نمی توان با اطمینان گفت که چه عواملی ریسک تبدیل سلول های طبیعی به سرطانی را افزایش می دهند. هرچند در پژوهشهای انجام شده به هورمون ها به عنوان عوامل ابتلا به سرطان سینه مشکوک شده اند.
عوامل ایجاد کننده سرطان سینه در زنان:
- جهش های DNA یا جهش های ژنتیکی معمولا از طریق والدین به فرزندان منتقل می شوند در واقع جهش ها در تمام سلول های بدن رخ می دهند و برخی از آن ها می توانند خطر ابتلا به برخی سرطان ها را به شدت افزایش دهند.
- پروتوآنکوژن ها از جمله ژن هایی هستند که به سلول ها کمک می کنند تا رشد طبیعی داشته باشند. پروتوآنکوژن ها در صورت تغییر یا تکثیر بیش از حد، به یک ژن با عملکردی نامطلوب (انکوژن) تبدیل شده و از کنترل بدن خارج می شوند و با تکثیر بیش از اندازه سلول ها، بیماری سرطان را در بدن ایجاد کنند.
- برخی از ژن ها، روند تقسیم سلولی را کنترل کرده و در صورتی که عملکرد درستی نداشته باشند، منجر به سرطان خواهند شد.
- غالبا جهش های DNA در کانسر پستان، در طول زندگی زنان اتفاق می افتد و علت آن هم می تواند تشعشعات، مواد شیمیایی یا شوک و استرس باشد.
تومورهای سینه اگر درون غده پستانی ایجاد شوند، دیده نمی شوند. خوشبختانه در بسیاری موارد تومورهای سینه توسط خود فرد تشخیص داده می شود
علائم سرطان سینه
تومورهای سینه اگر درون غده پستانی ایجاد شوند، دیده نمی شوند. خوشبختانه در بسیاری موارد تومورهای سینه توسط خود فرد تشخیص داده می شود و همین امر کمک می کند تا سرطان را در همان مراحل اولیه خود تشخیص دهند. بنابراین باید خانم ها با معاینه صحیح غدد پستانی خود آشنایی داشته باشند. بهترین زمان انجام این کار 2 الی 3 روز پس از پایان قاعدگی است.
علائم سرطان سینه را می توان به دو دسته مراحل ابتدایی و مراحل پیشرفته تقسیم بندی کرد:
علائم سرطان سینه زنان در مراحل ابتدایی :
- تغییر شکل نوک سینه
- وجود درد در سینه به طوری که بعد از عادت ماهانه از بین نرفته باشد.
- توده‌ی تازه ای که تا عادت ماهانه بعدی از بین نرود.
- ترشحات شفاف، قرمز، قهوه ای یا زرد که از نوک یکی از سینه ها خارج شود.
- قرمزی، تورم، خارش پوست، حساسیت در پوست یا جوش که دلیلی برایش وجود ندارد.
- تورم یا توده در اطراف استخوان ترقوه یا زیر بازو‌ها
- وجود توده سفت با گوشه های نامنظم که البته این نوع توده ها می تواند سرطانی باشد.
علائم سرطان سینه در مراحل پیشرفته تر:
- فرورفتگی یا برگشت نوک سینه به داخل
- بزرگ شدن یکی از سینه ها
- فرورفتگی در سطح سینه ها
- توده ای قدیمی که بزرگ تر شده است.
- تغییر بافت پوست که به شکل پوست پرتقال درآمده باشد.
- کاهش وزن بی دلیل
- بزرگ شدن توده‌های غدد لنفی زیر بغل
- مشاهده رگ بر روی سینه
به این نکته توجه داشته باشید که داشتن یک یا چند نمونه از این علائم، دلیل بر سرطان سینه نیست، اما اگر هر یک از علائم را مشاهده کردید، باید با پزشک خود در میان بگذارید.
نکاتی برای پیشگیری از سرطان سینه
برخی از روش های پیشگیرانه برای جلوگیری از مبتلا شدن به سرطان سینه:
مصرف غذاهای مفید و داشتن رژیم غذایی سالم
- پرهیز از مواد سرطان زا مانند مشروبات الکلی و دخانیات
- انجام ورزش و فعالیت های روزانه پرتحرک
- حفظ کردن وزن ایده آل
- شیردهی، به خصوص در شش ماهه اول پس از زایمان
- سن مناسب برای مادر شدن و زایمان
- توجه به نوع و میزان مصرف داروهای هورمونی
سخن آخر
زنان و دختران باید روشهای درست بررسی و معاینه سینه و بدن خود را آموزش ببینند و به هر گونه تغییر رنگ در ترشحات آنها حساس بوده و در مراحل نخست با پزشک مشورت کنند تا در همان مراحل اولیه شکل گیری بافت سرطانی با تشخیص و درمان زودهنگام از مشکلات بعدی آنها پیشگیری شود.
منبع: های‌طب
