برای همه ما پیش آمده که بعد از گرفتن جواب آزمایش خون، با انبوهی از حروف و اعداد روبه رو می شویم که مربوط به سلامتی ماست. غافل از این که، با هیچ یک از آن ها آشنایی نداشته و نمی دانیم چه معنا و مفهومی دارند. به همین دلیل برای این که دیگر با چنین مشکلاتی مواجه نشوید، این مقاله از هایطب را به معرفی هر یک از علائم اختصاری برگه آزمایش اختصاص داده ایم. البته فراموش نکنید، این مقاله صرفا برای آگاهی شماست. بنابراین بعد از گرفتن نتیجه آزمایش خون، برای بررسی بیشتر و تشخیص بیماری ها حتما به پزشک معالج مراجعه کنید.
لیست آزمایشات کامل آقایان و بانوان
این لیست شامل پکیج کاملی از انواع آزمایشات است تا با اطلاعات به دست آمده از آن، بتوان بیماری ها را در همان مراحل اولیه تشخیص داد و از پیشروی آن ها جلوگیری کرد. در ادامه شما را با هر یک از اصطلاحات درج شده در این لیست آشنا خواهیم کرد.
آزمایش خون
با انجام آزمایش خون می توان فاکتورهای مختلف را بررسی کرد. البته برای بررسی برخی از این فاکتورها، افراد باید قبل از انجام آزمایش شرایط خاصی را رعایت کنند. به عنون مثال برای انجام برخی آزمایشات باید ناشتا باشند و شب قبل از خوردن غذاهای پرچرب خودداری کنند.
شمارش کامل خون یا CBC
شمارش کامل سلول های خونی یا complete blood count (CBC)، نوعی آزمایش خون است که که از رگ های شما گرفته می شود و در آن فاکتورهای مختلفی بررسی می شوند. آزمایش خون CBC سطح گلبول های قرمز (RBC)، گلبول های سفید (WBC) و پلاکت ها را در خون اندازه گیری می کند. علاوه بر این موارد، سایر پارامترهای مهم مانند سطح هموگلوبین و هماتوکریت با آزمایش خون مشخص میشود. این آزمایش معمولا برای بررسی عفونت، کم خونی، لوسمی و سایر اختلالات خونی تجویز می شود.
سرعت رسوب گلبول قرمز
آزمایش خون ESR مخفف عبارت Erythrocyte Sedimentation Rate یا سرعت رسوب گلبول های قرمز است. از سنجش ESR برای بررسی وجود و عدم وجود التهاب در بدن استفاده می شود. هرچه میزان التهاب شدید تر باشد، درواقع سرعت و مقدار رسوب گلبول های قرمز بیشتر باشد، ESR مثبت تر شده و نتیجه آن نمایش دهنده این میزان از التهاب است.
پروتئین فاز حاد (کمی)
تست CRP برای کنترل روند بیماری در شرایط خاص مانند آرتریت روماتوئید، عفونت و یا بدخیمی تجویز می شود و به عنوان یک مارکر پیش آگهی برای شرایطی چون پانکراتیت حاد استفاده می شود. پروتئین هایی که در آسیب های بافتی مانند نکروز، التهاب در عفونت ها، جراحی ها و یا سرطان ها در مرحله حاد در سرم خون انسان و حیوانات خون گرم ایجاد خواهند شد و به عنوان پروتئین های واکنش مرحله حاد نامیده می شود.
مقاله مرتبط: خواندن جواب آزمایش خون در منزل
قند خون ناشتا
FBS در آزمایش خون به معنی قند خون ناشتا بوده و مخفف عبارت Sugar Blood Fasting است. هدف از انجام این آزمایش، سنجش ميزان گلوکز خون (Glucose(است. گلوکز نوعی قند ساده )مونوساکارید( است که از تجزیه مواد غذایی به دست می آید. این قند به کمک هورمون انسولين به سمت سلول های بدن حرکت کرده و انرژی آن ها را تامين می کند و برای تشخیص بیماری های دیابت نوع 1 و 2 تجویز می شود.
اوره خون
در آزمایش اوره خون Blood Urea Nitrogen (BUN) Test ، میزان نیتروژن اوره خون اندازه گیری می شود. این آزمایش برای مواردی مانند، سنجش کلی عملکرد کلیه و سرعت تصفیه گلومرولی (GFR)، تشخیص افتراقی اورمی قبل کلیوی، کلیوی و بعد از کلیوی از یکدیگر به همراه تست کراتینین انجام می شود.
کراتینین خون
آزمایش کراتینین خون (Creatinine) ، میزان این ماده شیمیایی در خون یا ادرار را اندازه گیری می کند و سطح آن نشان دهنده کارکرد کلیه ها در بدن است. سطح کراتینین بالا هم، نشان از نارسایی کلیوی است.
اسید اوریک خون
آزمایش اسید اوریک خون برای بررسی عملکرد و ارزیابی سطح uric acid در بدن انجام می شود. این آزمایش برای تشخیص بیماری نقرس یا پایش ميزان اسيد اوریک در بيماران تحت شيمی درمانی یا پرتودرمانی تجویز می شود.
همچنين برای تشخيص ميزان اسيد اوریک در ادرار به منظور تشخيص علت سنگ کليه و پایش بيماران مبتلا به نقرس که در معرض خطر ابتلا به سنگ کليه از جنس اسيد اوریک هستند، بررسی می شود.
تری گلیسیرید
آزمایش تری گلیسیرید خون (Triglyceride) که با عنوان تری آسیل گلیسرول (Triacylglycerol) هم شناخته می شود، به اندازه گیری میزان تری گلیسیرید موجود در خون گفته می شود.لازم به ذکر است، این آزمایش همراه با آزمایش کلسترول به عنوان آزمایش چربی خون هم شناخته می شود.
کلسترول
آزمایش کامل کلسترول یا Cholesterol (که پنل چربی و یا پروفایل چربی نیز نامیده می شود) به آزمایش خونی گفته می شود که در آن می توان تعداد کلسترول و تری گلیسیرید در خون را اندازه گیری کرد. با آزمایش کلسترول می توان، خطر تجمع پلاک ها در رگ های خونی و شریان ها که به باریک شدن و مسدود شدن آن ها در بدن می انجامد را تشخیص داد.
لیپوپروتئین با چگالی بالا
لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL) یکی از انواع لیپوپروتئین هایی است که کلسترول را در خون حمل می کنند. HDL بیشتر از پروتئین تشکیل شده و مقدار کمی هم کلسترول دارد. این ماده برای بدن مفید محسوب می شود زیرا کلسترول اضافی را از بافت ها برداشت کرده و آن را جهت حذف به کبد منتقل می کند.
لیپوپروتئین با چگالی پایین
لیپوپروتئین با چگالی پایین (LDL) یکی از انواع لیپوپروتئین هایی است که کلسترول را در خون حمل می کنند. این ماده سلامتی بدن را به خطر می اندازد، زیرا کلسترول را از کبد به عروق منتقل می کند. از این رو LDL را کلسترول یا چربی بد هم می نامند، زیرا افزایش مقادیر آن با خطر ابتلا به آترواسکلروز، بیماری های عروق کرونر قلب و سکته قلبی ارتباط دارد.
بیلیروبین توتال
بیلیروبین توتال Bilirubin Total آزمایشی است که اختلالات کبدی را مورد بررسی قرار می دهد. از این آزمایش برای تشخیص انواع کم خونی استفاده می شود.
بیلیروبین مستقیم
در آزمایش خون به معنی بيلی روبين مستقيم در خون به معنای زردی خون است. آزمایش بيلی روبين D BILI (مخفف عبارت Direct Bilirubin) ميزان بيلی روبين موجود در خون را به منظور ارزیابی عملكرد کبد یا کمک به تشخيص کم خونی ناشی از تخریب RBC(کم خونی هموليتيک( اندازه گيری مي كند.
آنزیم کبدی
آزمایش SGPT یا ALT فاکتوری است که در آزمایش خون برای اندازهگیری آنزیم های کبدی انجام می شود.
مقاله مرتبط: انواع آزمایش چکاپ تشخیص علت ریزش
آلکالین فسفاتاز
آلکالین فسفاتاز با علامت اختصاری (ALP) آنزیمی در خون است که به تجزیه پروتئین ها کمک می کند و مقدار غیر نرمال آن نشانه مشکلات کبدی، اختلالات استخوانی، برخی از انواع سرطان و سایر شرایط سلامتی است.
کلسیم
آزمایش calcium که به اختصار در برگه آزمایش CA نامیده می شود، سطح کلسیم خون را اندازه گیری می کند. کلسیم را می توان در ادرار نیز اندازه گیری کرد.
فسفر
آزمایش فسفر با علامت اختصاری P میزان فسفات موجود در نمونه خون آزمایشگاهی را اندازه گیری می کند.
سدیم
آزمایش Sodium (Na) یک آزمایش معمولی است که در آن میزان سدیم خون را اندازه گیری می کند. این ماده معدنی برای عملکرد عصب و عضله مهم است.
پتاسیم
پتاسیم در آزمایش خون با علامت اختصاری k نمایش داده می شود. این عنصر در بدن به کنترل فعالیت عضلات و اعصاب، حفظ سطح مایعات و انجام سایر عملکردهای مهم کمک می کند.
آهن
آهن در آزمایش با علامت اختصاری Fe نمایش داده می شود و بدین طریق می توان سطح طبیعی یا غیر طبیعی میزان آهن در خون را تشخیص داد. معمولا آزمایش آهن خون (Fe) با هدف بررسی انواع کم خونی تجویز شده و سطح پایین آن نشان دهنده کاهش گلبول های قرمز در خون است.
ظرفیت اتصال آهن
آزمایش ظرفیت اتصال آهن با علائم اختصاری Iron Binding Capacity, Total Iron Binding Capacity (TIBC, IBC) جهت بررسی توانایی بدن در انتقال آهن درون خون، جهت بررسی وجود کم خونی و جهت تأیید علت التهاب بعضی از اندام ها و وجود علائمیاز بیماری های مختلف تجویز می شود.
ذخیره آهن
فریتین یا ذخیره آهن در آزمایش خون، پروتئینی است که برای ذخیره آهن استفاده می شود و در واقع این آزمایش فریتین برای ارزیابی میزان ذخیره آهن در بدن تجویز می شود.
ویتامین دی 3
ویتامین D3 نقش مهمی در استحکام سیستم ایمنی بدن، عملکرد قلبی عروقی، کنترل قند خون و سلامت عمومی دارد و برای بررسی سطح آن باید آزمایش خون داد.
تری یدوتیرونین
آزمایش تی ۳، یکی از انواع آزمایش تیروئید است که سطح تری یدوتیرونین (T۳) را در خون شما اندازه گیری کرده و برای بررسی سلامت تیروئید انجام می شود.
تیروکسین
آزمایش تیروکسین با علامت اختصاری T4 برای تشخیص اختلالات تیروئیدی تجویز می شود و میزان هورمون تیروکسین در خون را اندازه گیری می کند. بیماری های تیروئیدی به دلیل بالا یا پایین بودن تیروکسین رخ می دهد.
نامهای دیگر این آزمایش، آزمایش توتال T4، آزمایش تیروکسین کل، تست غلظت کل T4 و غربالگری تیروکسین هستند.
تیروئید استیمولیت هورمون
تیروئید استیمولیت هورمون در آزمایش خون، با علامت اختصاری TSH ميزان هورمون تحریک کننده تيروئيد در خون را اندازه می گيرد. این هورمون توسط غده هيپوفيز توليد می شود که در قائده مغز واقع شده و مسئوليت تنظيم مقدار هورمون های ترشح شده توسط تيروئيد را برعهده دارد.
مقاله مرتبط: خواندن جواب آزمایش ادرار در منزل
آزمایش ادرار
آزمایش ادرار شامل آزمایش های فیزیکی، شیمیایی و میکروسکوپی است و از دو بخش آنالیز و کشت ادرار تشکیل شده است. در طی این آزمایش، مواد مختلف که در اثر متابولیسم طبیعی یا غیرطبیعی سلول ها و باکتری ها در ادرار ایجاد شده اند را مشخص می کند و سطح آن ها اندازه گیری می شود.
آزمایش مدفوع
با آزمایش مدفوع می توان باکتری های موجود در دستگاه گوارش را تشخیص داد. البته در این آزمایش، میکروب های طبیعی داخل دستگاه گوارش، از میکروب های غیر طبیعی تشخیص داده می شوند و علائم بیماری دستگاه گوارش مشخص می شوند.
جالب است بدانید، هر یک از این فاکتورها، در یک محدوده نرمال قرار گرفته اند. بنابراین خارج بودن از این محدوده، نشان دهنده وجود یک مشکل در بدن است و افراد باید برای تشخیص بهتر به پزشک معالج مراجعه کنند تا در صورت نیاز پزشک، آزمایشات کامل تر تجویز کند و یا گاهی اوقات آزمایش را تکرار کند. شما می توانید برای هر گونه سوال در خصوص آزمایشات و انجام آن در یک آزمایشگاه پیشرفته و مجهز به آخرین محصولات روز دنیا با مرکز خدمات درمانی هایطب در تماس باشید.
منبع: وبسایت هایطب
بسیار مقاله خوبی بود به راحتی میشه برگه آزمایش رو تو خونه خوند. ممنون از هایطب
با تشکر از شما همراه گرامی