اسکیزوفرنی یا جنون جوانی، نوعی اختلال روانی است که در آن فرد قدرت تشخیص خیال و واقعیت را ندارد. البته فرد مبتلا از بیماری خود آگاهی نداشته و برای همین در برابر درمانش مقاومت می کند. در ادامه می خواهیم درباره این که اسکیزوفرنی چیست، علائم آن و روش های تشخیصش صحبت کنیم.
اسکیزوفرنی چیست؟
اسکیزوفرنی، نوعی از جنون است که فرد مبتلا در تفکرات خود، دچار اختلال شده و نمی تواند مرز بین خیال و واقعیت را از یکدیگر تشخیص دهد. در این جریان، فرد مبتلا صداهایی می شنود که وجود خارجی نداشته و حتی فکر می کنند که دیگران، ذهن آن ها را می خوانند، حتی افکارشان را کنترل کرده و می خواهند به آن ها صدمه بزنند. همین امر منجر به تنهایی و بی قراری شدید در آن ها می شود.
افراد مبتلا به اسکیزوفرنی، گاهی ایده های عجیب و غریب داشته و همین امر گفت و گو با آن ها را دشوار می کند. آن ها ممکن است ساعت ها، مانند مجسمه، بدون حرکت یا صحبت بنشینند. بسیاری از اسکیزوفرنی ها، نمی توانند از خود مراقبت کنند و باید به دیگران متکی باشند، بنابراین خانواده این بیماران هم دچار مشکل می شوند.
علائم اسکیزوفرنی
افراد مبتلا به اسکیزوفرنی، علائم ظاهری چندانی ندارند. حتی ممکن است تا زمانی که صحبت نکرده اند و افکار عجیب خود را با دیگران در میان نگذاشته اند، فرد متوجه بیماری آن ها نمی شود.
علائم شایع بیماری اسکیزوفرنی به شرح زیر است:
مقاله مرتبط: مشاوره پزشکی در منزل
توهم
یکی از علائم شایع این بیماری، توهم است. این صداها ممکن است درونی بوده و از ذهن خود فرد نشات گرفته باشد و یا به صورت بیرونی بوده و فرد بیمار احساس کند، شخصی با او در حال صحبت کردن است. حال این صداها ممکن است به فرد دستور انجام کاری بدهند و یا او را نسبت به وجود یک خبر آگاه سازند.
از دیگر توهمات رایج میان افراد اسکیزوفرنی، شامل دیدن اشیائی است که وجود خارجی ندارند، بوهایی که دیگران حس نمی کنند و یا لمس کردن آن ها، با انگشتان نامرئی است.
هذیان گویی
هذیان، باوری است که با فرهنگ فرد مبتلا سازگار نبوده، اما عمیقاً به آن اعتقاد دارد. این هذیان، حتی اگر وجود خارجی نداشته باشد و عدم وجود آن ثابت شده باشد، باز هم فرد مبتلا به این باور خود ادامه می دهد.
اختلالات تفکر
در این اختلال، فرد مبتلا به اسکیزوفرنی نمی تواند افکارش را نظم دهد و یا بین آن ها رابطه ای منطقی برقرار کند. حتی این اختلال باعث می شود تا بیمار، نافهموم صحبت کند و گفته هایش قابل درک نباشد.
اختلالات حرکت
اختلال در حرکت باعث می شود تا فرد به طور مکرر، حرکات خاصی را تکرار کند.
نشانه های منفی
نشانه های منفی مربوط به افکار و احساسات فرد مبتلاست و حتی ممکن است، آن ها را با نشانه های افسردگی و حالت های دیگر اشتباه بگیرند. این نشانه ها شامل موارد زیر هستند:
• یکنواختی احساسی (کاهش ابراز احساسات از طریق حالت چهره یا لحن صدا)
• کاهش لذت از زندگی روزمره
• مشکل در آغاز و ادامه فعالیت (ممکن است این افراد در فعالیت های روزانه خود با مشکل مواجه شوند.)
مقاله مرتبط: آزمایش چکاپ کامل بدن در خانه
نشانه های شناختی
منظور از نشانه های شناختی، تغییراتی در حافظه یا جنبه های تفکر بیمار است. این نشانه ها را می توان با آزمایش های خاص شناسایی کرد. از جمله نشانه های شناختی موارد زیر می باشند:
• عملکرد اجرایی ضعیف (ضعف در توانایی درک اطلاعات و استفاده از آن ها برای تصمیم گیری)
• اختلال در تمرکز و توجه
• اختلال در حافظه فعال
عوامل ایجاد کننده بیماری اسکیزوفرنی
عوامل مختلفی منجر به وجود این بیماری می شوند، که در ادامه به آن ها اشاره خواهیم کرد.
عوامل ارثی و ژنتیکی
اگر فرد سابقه فامیلی برای بیماری اسکیزوفرنی نداشته باشد، احتمال ابتلا به او یک درصد بوده، اما برای افرادی که سابقه فامیلی دارند، احتمال ابتلا به این بیماری به 10 درصد هم، می رسد.
عدم تعادل شیمیایی در مغز
عدم تعادل دوپامین، از دیگر عوامل شیوع این بیماری است که البته ممکن است دیگر انتقال دهنده های عصبی مانند سروتونین را هم درگیر کند.
روابط خانوادگی
طبق شواهد به دست آمده، تنش های خانوادگی، ممکن است، منجر به بیماری اسکیزوفرنی شوند.
فاکتورهای محیطی
بسیاری از ضربه و آسیب های احتمالی قبل از تولد و عفونت های ویروسی ممکن است به ایجاد و توسعه بیماری اسکیزوفرنی منجر شوند.
مواد مخدر
استفاده از مواد مخدر و روان گردان، مانند ماری جوانا، ال اس دی و حشیش، ممکن است باعث ابتلا به مراحل اولیه اسکیزوفرنی شوند.
سن و جنس افراد
شایع ترین سن ابتلا به اسکیزوفرنی ، اواخر نوجوانی و اوایل بزرگسالی (بین ۱۶ تا ۳۵ سالگی) است. معمولا این بیماری در مردان، بیشتر از زنان دیده شده است.
روش های تشخیص ابتلا به بیماری اسکیزوفرنی
تشخیص اسکیزوفرنی در نوجوانی بسیار مشکل است. زیرا نشانه های اولیه این بیماری در نوجوانان، شامل مواردی نظیر تغییراتی در روابط دوستانه افراد، افت تحصیلی، مشکلات خواب و زودرنجی هستند. این رفتارها معمولا در میان این گروه سنی شایع بوده و همین امر، تشخیص بیماری را سخت می کند.
از سویی دیگر بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی، نیت خودکشی خود را معمولا با دیگران مطرح نمی کنند و این موضوع، مداخله برای نجات زندگی شان را با مشکل مواجه می کند. یکی از علائم این بیماری، احساس افسردگی است که باید به آن توجه ویژه داشت.
منبع: وبسایت هایطب